دوره 1، شماره 3، 1402، صفحات 40 - 57

نویسندگان : پارمیس وطنی* ¹ ، آیسودا هوشمند ² ، فاطمه تقوی ³

چکیده :
در برنامه‌ریزی ایمپلنت دندانی خلفی فک پایین، شناسایی محل دقیق استخوان آلوئول (AB) و کانال فک پایین (MC) برای تعیین ارتفاع و عرض استخوان موجود ضروری است. توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی (مقطع‌نگاری رایانه‌ای با اشعۀ مخروطی) یک روش تصویربرداری سه‌بعدی است که به طور گسترده برای برنامه‌ریزی ایمپلنت دندان استفاده می‌شود که در مقایسه با سی‌تی‌اسکن پزشکی به دوز تابش کمتری نیاز دارد و می‌تواند کیفیت تصویر مقطعی را برای تجسم استخوان آلوئول و کانال فک پایین ارائه دهد. رادیولوژیست فرآیندهای تشخیص استخوان آلوئول و کانال فک پایین را به صورت دستی بر روی هر بخش از تصویر مقطع‌نگاری رایانه‌ای با اشعۀ مخروطی انجام می¬دهد تا ناحیۀ مناسب برای اندازه‌گیری استخوان تعیین شود. این فرآیند زمان‌بر است و دقت اندازه‌گیری به توانایی و تجربۀ رادیولوژیست بستگی دارد. این مطالعه یک سیستم تشخیص خودکار و هم‌زمان برای استخوان آلوئول و کانال فک پایین بر اساس تصاویر 2 بعدی مقطع‌نگاری رایانه‌ای با اشعۀ مخروطی در مقیاس خاکستری را پیشنهاد می‌کند که می‌تواند برنامه‌ریزی ایمپلنت دندان را ساده و تسریع کند. ما یولو-دندان‌پزشک را معرفی می‌کنیم، نسخه‌ای کارآمد از یولو با نقشه‌های ویژگی دومقیاسی در مقیاس‌های پایین و بالا که به‌طور خاص برای تشخیص استخوان آلوئول و کانال فک پایین ساخته شده است. ارتفاع و عرض استخوان موجود در ناحیۀ ایمپلنت با استفاده از ویژگی‌های جعبۀ مرزی شناسایی¬‌شده تخمین زده شد. عملکرد تشخیص استخوان آلوئول و کانال فک پایین با استفاده از یولو-دندان‌پزشک به میانگین دقت 99.46% رسید. آزمون آنالیز واریانس دوطرفه تفاوتی در اندازه‌گیری ارتفاع و عرض استخوان تولیدشده توسط روش پیشنهادی و اندازه‌گیری دستی توسط رادیولوژیست‌ها نشان نداد. نتایج ما نشان می‌دهد که سیستم تشخیص یولو-دندان‌پزشک می‌تواند برای جراحی ایمپلنت دندان و برنامه‌ریزی درمان قبل از جراحی مفید باشد.

کلمات کلیدی :
استخوان آلوئولار، مقطع‌نگاری رایانه‌ای با اشعۀ مخروطی، اندازه‌گیری استخوان، برنامه‌ریزی ایمپلنت دندان، کانال فک پایین، تشخیص اشیا، یولو